Wat is arbitrage en hoe haalt u er risicovrije winst mee?

Effecten zoals aandelen worden veelal, maar niet altijd, op verschillende beurzen aangeboden. We nemen als fictief voorbeeld een aandeel dat staat genoteerd op de AEX in Amsterdam en tegelijk op de Nasdaq in New York. De prijzen van dit aandeel kunnen op beide beurzen gedurende een korte periode licht verschillen. Het is net op dat fenomeen dat arbitrage inspeelt.

Deze verschillen worden opgemerkt door algoritmes; ze kopen het aandeel aan op de beurs waar die het laagst genoteerd staat en verkopen deze meteen op de beurs waar het aandeel lichtjes duurder staat genoteerd. Indien er een grote hoeveelheid aandelen wordt aan- en verkocht, kan er een aanzienlijke winst gerealiseerd worden. U vraagt zich wellicht af hoe het kan dat er zulke schommelingen qua prijs plaatsvinden tussen beurzen. Dit komt omdat de beurzen niet 100 procent efficiënt zijn. Arbitrage helpt hier ook bij. De prijsverschillen van eenzelfde aandeel zijn slechts enkele seconden aanwezig waardoor er dus snel gereageerd moet worden. Het aan-en verkopen van hetzelfde aandeel (of ander effect) op verschillende beurzen, zorgt ervoor dat het prijsverschil wordt weggewerkt.

Wat is het verschil met daytraden?

Door het inspelen op koerswijzigingen en het meteen verkopen van aandelen op dezelfde beursdag is de link tussen arbitrage en daytraden snel gevonden. Toch is er één groot verschil. Bij daytraden speelt u in op de toekomstige stijging van een aandeel op basis van onderzoek. In de overgrote meerderheid van de daytrades wordt beroep gedaan op technische analyse. Bij arbitrage komt er geen technische analyse bij kijken. Het enige wat voor arbitrage van belang is, is het prijsverschil van hetzelfde effect op de verschillende beurzen.

Bij arbitrage kijkt men naar de koers van een aandeel op een specifiek moment op twee beurzen tegelijk. De winst wordt gerealiseerd door het verschil in prijs op de beurs waar het aandeel wordt aangekocht en de beurs waar het aandeel op wordt verkocht.

Dit gebeurt op basis van een objectieve vaststelling van de prijs op eenzelfde moment. Er wordt niet naar een verwachte prijs van een aandeel gekeken of gespeculeerd dat dit aandeel wel eens zou kunnen stijgen. Hierdoor is de zekerheid op winst quasi gegarandeerd. Het enige risico is dat de uitvoering van de beide transacties niet snel genoeg gebeurt waardoor de geafficheerde prijs niet overeenkomt met de uitvoeringsprijs.

Vormen van arbitrage

Er zijn veel verschillende vormen van arbitrage, we zullen het in dit artikel echter alleen laten bij de vormen van arbitrage in de financiële markten.

Arbitrage in verschillende markten

Naast het handelen in een aandeel waarvan de waardering verschilt op verschillende beurzen, zijn er nog andere manieren waarop u deze techniek kan toepassen. Zo wordt arbitrage ook toegepast in de valutamarkt bij prijsverschillen in de data van brokers of zelfs van banken.

Laten we als voorbeeld aannemen dat twee verschillende banken verschillende tarieven voor EUR/USD hebben vastgesteld:

• Bank A koopt één euro voor $ 1,16 en verkoopt het voor $ 1,17
• Bank B koopt één euro voor $ 1,18 en verkoopt het voor $ 1,19

In dit voorbeeld zou een belegger euro’s kunnen kopen bij bank A, voor 1,17 dollar per euro en die euro’s vervolgens onmiddellijk verkopen aan bank B, die één euro koopt voor 1,18 dollar.

Door deze prijsverschillen kunt u dus gebruik maken van de prijsverschillen in de valutamarkt. Dit is echter niet meer zo prominent als vroeger. Nu hebben brokers en banken veel snellere en nauwkeurigere data. Ook de valutamarkt is gegroeid waardoor de mogelijkheden van arbitrage in deze markt stilaan verdwijnen.

Converteerbare arbitrage

Converteerbare arbitrage is een vorm van arbitrage dat als doel heeft om winst te boeken met een lager risico. De belegger bezit hier een converteerbare bedrijfsobligatie en de belegger zal ook een shortpositie hebben op de aandelen van hetzelfde bedrijf. Het risico kan hiermee worden verkleind, omdat de converteerbare bedrijfsobligatie doorgaans minder onstuimige prijsfluctuaties heeft in vergelijking met de aandelen van dat bedrijf.

Een converteerbare obligatie is een vastrentende schuld van een bedrijf die rentebetalingen oplevert. Dit type obligatie onderscheidt zich echter van normale bedrijfsobligaties. Een converteerbare obligatie kan worden omgezet in een vooraf bepaald aantal aandelen. De conversie van de obligatie naar de aandelen kan op bepaalde momenten tijdens de looptijd van de obligatie plaatsvinden en de conversie wordt beslist door de eigenaar van de bedrijfsobligatie.

Als de prijs van het aandeel zou dalen, zou de belegger profiteren van de shortpositie op het aandeel, terwijl de converteerbare bedrijfsobligatie doorgaans minder neerwaarts risico zou lopen. Idealiter zou een daling van de aandelenkoers winst moeten opleveren op de shortpositie en maar een kleiner verlies op de converteerbare bedrijfsobligatie.

Omgekeerd, als de aandelenkoers stijgt, zou het verlies op de shortpositie beperkt moeten blijven, omdat de winst op de converteerbare bedrijfsobligatie dit zou compenseren. Handelen de aandelen zijwaarts voor een langere periode? Dan zou de converteerbare bedrijfsobligatie rente betalen, wat de kosten van de shortpositie zou dekken. Dit zorgt er dan voor dat u geen geld verliest door de kosten van de shortpositie.

Dit is echter nogmaals een strategie die vandaag zeer zelden voorkomt. De opkomst van razendsnelle computers en softwareprogramma’s hebben ervoor gezorgd dat deze afwijkingen niet meer voorkomen in de meeste markten.

Driehoeksarbitrage

Driehoeksarbitrage lijkt veel op de normale arbitrage op de valutamarkt die we eerder bespraken. Driehoeksarbitrage houdt in dat een belegger drie valutaparen verhandelt bij drie verschillende banken of brokers. Met als enige reden om winst te behalen door de verschillende vermelde prijzen.

De reden dat dit alleen kan werken met drie verschillende banken of brokers, is omdat het niet werkt als alle valuta bij dezelfde bank worden gewisseld. Banken en brokers besteden veel tijd en moeite om ervoor te zorgen dat ze een efficiënt prijssysteem hanteren. Dit om te voorkomen dat klanten de verschillen mogelijk uitbuiten en zo profiteren van arbitragemogelijkheden.

Om het eenvoudig te houden, zou u uw euro’s in Amerikaanse dollars moeten wisselen bij bank A, uw wisselt daarna uw Amerikaanse dollars in Britse ponden bij bank B, en de laatste stap zou zijn om uw Britse ponden terug te wisselen naar euro’s met behulp van bank C. Als alles dan volgens plan gaat, zou u meer euro’s moeten hebben dan voordien.

Zoals u leest is dit zeker niet eenvoudig en brengt het vaak ook risico’s met zich mee. De prijsverschillen zijn meestal miniem. Het gebruik van driehoeksarbitrage wordt dan ook vaak alleen gehanteerd door professionele beleggers die heel wat kapitaal ter beschikking hebben.

Risicovrije manier van winst behalen?

Een aandeel kopen en daarna verkopen aan een hogere prijs dan de aankoopprijs zorgt binnen de economie voor winst. Wanneer men dit doet met aandelen loopt u risico aangezien u niet zeker weet of het aandeel gaat stijgen. Het aandeel kan ook dalen waardoor u uw inleg kan verliezen. Omwille hiervan wordt beleggen in aandelen risicovol genoemd.

Maar wat nu als u een aandeel koopt en u met zekerheid weet dat u het aan een hogere prijs kan verkopen? Dan valt het risico weg. Doordat u bij arbitrage uw winsten bekomt door het inspelen op kleine inefficiënties in het systeem, is uw winst gegarandeerd en legitiem. U gebruikt immers officiële beurzen en aandelenkoersen om uw aandelen te verhandelen.

Vaak zijn de verschillen tussen eenzelfde aandeel op verschillende beurzen niet vlug waar te nemen als particulier. Arbitrage wordt uitgevoerd met behulp van algoritmes en softwareprogramma’s die de verschillen tussen de beurzen waarnemen en hier meteen op inspelen. Deze hulpmiddelen zijn nodig aangezien de prijsverschillen slechts luttele (milli)seconden plaatsvinden. Doordat niet elke particulier over de nodige systemen beschikt is arbitrage niet voor doorsnee particuliere beleggers weggelegd. Indien u als particulier dergelijke prijsverschillen opmerkt kunt u uiteraard ook zelf handelen. Toch zijn de winsten verwaarloosbaar aangezien u met transactiekosten rekening moet houden en de verschillen minimaal zijn. Daarbovenop kunt u ook pech hebben met wisselkoersen. Hieronder vindt u bijvoorbeeld twee noteringen van het aandeel Facebook. Één notering in USD op Nasdaq en één notering in EUR op de Duitse beurs Ibis.

Doordat arbitrage gebruik maakt van verschillende beurzen kan het zijn dat deze beurzen andere valuta hanteren. Bij aankoop en verkoop moet u ook hiermee rekening houden zodat u uw potentiële winst niet ziet verdwijnen. U moet dus al met een grote hoeveelheid handelen om na aftrek van alle kosten een mooie winst over te houden.

Wilt u meer artikels lezen over financiële begrippen? U kan op het Lynx Kennisportaal een uitgebreid aanbod vinden van begrippen en beleggingsstrategieën.