BBP: bruto binnenlands product betekenis en uitleg

BBP betekenis

Het BBP staat voor bruto binnenlands product. Het is een economische indicator die nauwlettend wordt opgevolgd door politici, beleidsmakers, economisten en beleggers. Het BBP is niks meer dan de marktwaarde van alle diensten en goederen die door een land of regio worden geproduceerd over een bepaalde periode. Doorgaans wordt één jaar, één semester of één kwartaal als periode gebruikt. Het BBP kan ook berekend worden op basis van bestedingen en inkomen maar deze zijn minder gebruikelijk bij niet-economen.

Door de globalisering is er een belangrijk punt dat we niet mogen vergeten. Wat gebeurt er met de verkoopcijfers van een bedrijf in Europa dat in Chinese handen is? Ofwel wordt het verkoopcijfer bij het BBP gevoegd van Europa ofwel bij dat van China. Bij het BBP wordt er geen rekening gehouden met eigendom. In ons voorbeeld zou het verkoopcijfers dus toekomen aan het BBP van Europa en niet van China.

BBP-formule:

BBP = C + I + G + (X – M)

C = consumptie
I = bruto investeringen
G = overheidsbestedingen
X = export
M = import

Interpretatie BBP

Deze economische indicator bevat interessante informatie over de gezondheid en performantie van een economie. Zeker wanneer de volledige uitsplitsing wordt gemaakt van alle componenten zoals in de alinea BBP formule, kan een duidelijk beeld gevormd worden van alle componenten van de economie. Een belangrijk punt is dat u niet mag vergeten om het nominale BBP te corrigeren door middel van inflatie. Dit doet u door de het nominale BBP te delen door de prijsindex. Nominaal BBP is het geheel aan lopende prijzen terwijl het reële BBP aan constante prijzen is.

BBP-groei

Het BBP wordt kwartaal per kwartaal vergeleken met elkaar. Zodoende kan achterhaald worden of het land in een fase van economische expansie danwel contractie verkeert. Een land met BBP-groei wordt meestal goed onthaald door beleidsmakers, economisten en aandelenbeleggers. Beleggers met obligaties in portefeuille ondervinden wel eens negatieve gevolgen van BBP-groei. Economische groei gaat namelijk vaak gepaard met inflatie, in theorie althans. Wat tot gevolg heeft dat obligaties met een vaste rentevoet zullen zakken in waarde. Hoe groot de bewegingen zijn op de beurs, is moeilijk in te schatten. Als vuistregel: hoe meer de BBP-groei afwijkt van de verwachte BBP-groei, hoe sterker de reactie op de beurs.

Bij BBP-groei moeten we ook een onderscheid maken tussen intensieve groei en extensieve groei. Doordat de bevolking stijgt, is het logisch dat het BBP ook meestijgt. De groei die verantwoordelijk is voor de stijging in de bevolking noemt men de extensieve groei. Bij intensieve groei is de BBP-groei het gevolg van een stijging in het BBP-capita.

Consumptie = C

Door de decennia heen is consumptie voor de Westerse landen een groter en groter deel gaan uitmaken van het BBP. In het verleden heeft het verloop van de consumptie vaak economische wijzigingen ingeleid. Wanneer we kijken naar de economische recessies in de Verenigde Staten en het consumptieverloop, zien we dat de laatste recessies altijd voorafgegaan zijn door een sterke daling in consumptiecijfers. Het is geen overbodige luxe om op kwartaalbasis het consumptiegedrag in het oog te houden. Wanneer u vaststelt dat er een drastische daling is in consumptie, kan u zich gaan hedgen met opties of op zijn minst uw winst veiligstellen. Indien u Europese statistieken wil bekijken, kan u terecht op de Europese website Eurostat. Statistieken over de Belgische economie vindt u terug op de website van de Nationale Bank België.

Investeringen = I

De investeringen bestaan uit de twee volgende categorieën:

• Duurzame kapitaalgoederen zoals bijvoorbeeld gebouwen
• Toename van grondstoffen of half afgewerkte producten

De investeringen zeggen iets over wat de toekomstige economische verwachtingen zijn van de bedrijven. Als er veel investeringen gedaan worden, betekent dit enerzijds dat de bedrijfsleiders hun economische verwachtingen rooskleurig inzien en anderzijds dat de efficiëntie in de economie zou moeten toenemen.

Overheidsbestedingen = G

De overheidsbestedingen omvatten overheidsconsumptie en overheidsinvesteringen. De overheidsconsumptie is het geld dat nodig is om de overheid te laten functioneren. Denk hierbij aan bezoldigingen van ambtenaren e.d. Ten tweede is er de overheidsinvestering en dit komt overeen met investeringen in infrastructuur en overheidsgebouwen. Maar ook het geld dat naar het leger stroomt, valt onder de overheidsinvesteringen. Beleggers hechten geen groot belang aan de overheidsbestedingen.

Netto export = X – M

Als de export groter is dan de import, spreekt men van een overschot. In de omgekeerde situatie spreekt men van een deficit. De netto export is één van de grote redenen waarom president Trump het op een handelsoorlog heeft laten uitdraaien met China. De Verenigde Staten importeerde veel meer Chinese goederen dan dat er Amerikaanse goederen geëxporteerd werden naar China. Ook met Europa heeft Amerika een handelsdeficit. Het wordt afwachten of de Amerikaanse president ook Europa in het vizier neemt. Voor België is de export zeer belangrijk want ze is goed voor 85 procent van het Belgische BBP. De voornaamste handelspartners zijn Duitsland, Frankrijk en Nederland. Doordat de export van België sterk gecentraliseerd is op Europese landen, kunnen we verwachten dat de Belgische export niet sterk zal toenemen in de toekomst. De echte groei bevindt zich in de emerging markets en Aziatische landen. De Belgische export naar die landen is echter verwaarloosbaar.

Economische groei

Wie het journaal of de kranten regelmatig doorneemt, komt de term economische groei wel eens tegen. Economische groei duidt op een stijging van de jaarlijks geproduceerde hoeveelheid diensten en goederen. Hiervoor moet een referentiepunt gekozen worden, ook wel een basisjaar genoemd. Economische groei kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van technische vooruitgang en productiviteitsstijging.

BBP per capita

Wie de welvaart tussen verschillende landen of regio’s wil vergelijken, kan dit doen aan de hand van het BBP per capita. Dit getal zegt namelijk iets over de koopkracht van de inwoners. Om een goede welvaartvergelijking te kunnen maken moet namelijk rekening gehouden worden met koopkracht. In het financieel jargon spreekt men over BBP per capita aan de hand van koopkrachtpariteiten.

Waarom is het BBP per capita geen goede welvaartsindicator?

Welvaart heeft verschillende dimensies die niet gemeten worden door het BBP. Deze tekortkoming werd grondig bestudeerd door de Stiglitz Commissie. Ze kwamen tot de volgende conclusies.

Tekortkomingen BBP als welvaartsindicator

• In de economie zoals we deze vandaag kennen, worden meer en meer goederen en diensten geproduceerd die niet op de markt worden verhandeld. Hierdoor ontbreekt de productie vanuit de huishoudens en de niet-marktactiviteiten. Dit neemt niet weg dat deze productie van goederen en diensten een positieve invloed heeft op de welvaart van de bevolking.
• De laatste jaren zijn we wereldwijd geconfronteerd met terroristische aanslagen en milieurampen. Deze events zorgen voor extra BBP maar zijn allesbehalve goed voor de welvaart van de burgers.
• Het BBP houdt in grote mate enkel rekening met de aanbodszijde van de economie en houdt minder rekening met de werkelijke levensstandaard van de burgers. Zo is het mogelijk dat het BBP van een land stijgt maar dat de gemiddelde burger zijn of haar besteedbaar inkomen ziet dalen.
• BBP zegt wat over de welvaart in het algemeen maar hoe het met de verdeling van de BBP-groei zit, kan niet worden afgeleid uit het cijfer.
• Sociale en ecologische dimensies moeten worden onderzocht in het kader van welvaart. Onderwijs, werktevredenheid en milieu zijn aspecten die moeten bekeken worden onder de welvaartsnoemer.

We kunnen concluderen dat het BBP in het verleden dé belangrijkste economische indicator was. Dit zal waarschijnlijk nog voor vele jaren zo zijn. Er zullen waarschijnlijk andere indicators in het leven geroepen worden die een meer compleet beeld geven van de welvaart van een land en/of regio.