|
Artikel laten voorlezen
|
De termen bull market en bear market heeft u ongetwijfeld al vaker voorbij zien komen. Maar wat betekenen deze uitdrukkingen eigenlijk? In dit artikel gaan we in op de definitie en de oorsprong van deze opvallende termen.
Bull- en bear market
Letterlijk vertaald betekent bovenstaande een berenmarkt en een stierenmarkt. Dit zijn echter oorspronkelijk Engelse termen en dus ook in Nederland hebben we het doorgaans over een bull market en een bear market. Hieronder gaan we de betekenis van beide soorten markten uitleggen.
Bull market betekenis
De term bull market verwijst naar een positieve en dus stijgende markt. Een bullmarkt is een markt waarin beleggers veel vertrouwen hebben. Doorgaans spreken we officieel van een bull market als de koersen met meer dan 20% zijn opgelopen. De referentie naar de stier komt van het feit dat een stier bij zijn aanval met zijn hoorns omhoog beweegt. Op Wall Street in New York en op het Beursplein 5 in Amsterdam staan grote kunstwerken van stieren.
Tijdens een bull market zijn de recente resultaten doorgaans goed, waardoor ook steeds meer nieuwe mensen met beleggen beginnen. Deze grote groep nieuwe beleggers richt zich voornamelijk op bekende populaire aandelen. Dit zorgt vaak voor een slechte allocatie van kapitaal. “Saaie” bedrijven worden vaak over het hoofd gezien en hier zijn dan ook kansen voor bijvoorbeeld waarde beleggers die zelf onderzoek doen. Des te langer een stierenmarkt aanhoudt, des te irrationeler de koersen doorgaans worden. Het einde van een klassieke bull market wordt vaak gedreven door onervaren en speculatieve beleggers. Deze stevig opgelopen aandelen kunnen hierdoor stevig dalen zodra de populariteit afneemt.
Bear market betekenis
De term bear market verwijst naar een dalende markt. Een bearmarkt is een markt waarin beleggers veelal pessimistisch zijn over het toekomstige koersverloop. Doorgaans spreken we officieel van een bear market als de koersen met meer dan 20% zijn gedaald. De referentie naar de beer komt van het gegeven dat een beer bij zijn aanval met zijn poten omlaag slaat.
Een periode van langdurig dalende aandelenkoersen gaan veelal samen met een zwakke economie (recessie) of de angst voor een afkoeling van de economische groei. Beleggers zijn onzeker en beleggers die tegen forse verliezen aankijken overwegen te stoppen. Door het pessimisme in de media en de dalende aandelenkoersen vinden veel beleggers het vaak lastig om door te gaan met beleggen.
Nadat de koersen de bodem hebben bereikt en pessimisme overheerst, beginnen de lage waarderingen de overhand te nemen. De verwachtingen zijn bovendien zo negatief dat de echte resultaten vaak meevallen. Er zijn verschillende bekende bearmarkten. De meest bekende was die van de jaren 30 toen de Amerikaanse beurs met ruim 80% in elkaar zakte en de start vormde van de grote depressie. Andere bekende bearmarkten zijn de Japanse beurzen in de jaren negentig en recenter natuurlijk de daling na de dotcom bubble en in 2008 als gevolg van de financiële crisis.
Opvallende waarnemingen tijdens bull- en bearmarkten
Klassieke Bull- en bearmarkten hebben meerdere dingen gemeen. Ze worden veroorzaakt door een opeenstapeling van goed of slecht nieuws. Vervolgens onstaat er een bepaalde sentiment en door kuddegedrag ontstaat er een trend. Beleggers zijn namelijk geneigd aandelen te kopen die sterk stijgende koersen laten zien. Dit is de reden waarom beleggen in een trend werkt en waardoor waarderingen vaak verder doorschieten dan beleggers verwachten. Extremen in het sentiment, zowel positief als negatief, kunnen een kantelpunt aangeven van een bull- en bearmarkt. Op de top gaan koersen soms loodrecht omhoog en lijkt niets de koersen nog omlaag te kunnen brengen. Op het moment dat iedereen is ingestapt en er nauwelijks nog nieuwe beleggers overtuigd kunnen worden keert de trend plotseling om. In een bear market werkt dat precies het tegenovergestelde.
Naast extreem sentiment zijn er nog meer signalen die een bull- of bearmarkt aangeven. Een populaire manier die door Stanley Druckenmiller wordt gebruikt is kijken naar de bewegingen in de markt. Hij kijkt naar de aandelen in cyclische sectoren zoals staal of de autoproducenten. Mochten de koersen van deze aandelen wegzakken, terwijl de markt blijft liggen, dan is dat een negatief signaal. Het idee hierachter is dat cyclische bedrijven als eerste last krijgen van economische krimp. Het rendement van cyclische aandelen ten opzichte van de markt kan dus een signaal zijn om je allocatie te veranderen.
Profiteren van bull- en bear markets en de risico’s
Het proberen te timen van marktbewegingen is verleidelijk, maar ook risicovol. Markten bewegen namelijk vaak anders dan verwacht en te vroeg zijn is vaak niet te onderscheiden van verkeerd. Wanneer je toch de markten wil verslaan door op het juiste moment in te stappen in bull- en bearmarkten moet je goed rekening houden met zaken als margin(geleend geld). Er moet namelijk ruimte zijn om af en toe verkeerd te zitten. Mogelijk helpt het gebruik van een stop loss ook bij het beperken van de risico’s. Dit zorgt ervoor dat verliezen beperkt zijn en je het op een later moment nog een keer kan proberen. John Maynard Keynes, de bekende econoom, zei er het volgende over:
‘The markets can remain irrational longer than you can remain solvent.’
Dit refereert aan het feit dat John Maynard Keynes bijna failliet ging nadat hij inspeelde op een daling van de Duitse mark, maar deze vervolgens voor een paar maanden stevig opliep. Risico’s van de markt gelden voor iedereen. Let dus goed op de mogelijke verliezen die een trade met zich mee kunnen brengen.
Geschiedenis van bull- en bearmarkten
Bull- en bearmarkten vinden voortdurend plaats. Sommige bear- en bullmarkten zijn echter dermate groot dat ze in het geheugen van beleggers gegrift zijn. Bearmarkten zijn meestal nog bekender dan bullmarkten. Dit omdat verliezen scherper worden gevoeld en beleggers goede resultaten vaker aan zichzelf toeschrijven. De meest bekende bearmarkt is de great depression die in 1929 begon met het in elkaar storten van de aandelenmarkt. Banken vielen om en de daarop volgende recessie is de diepste in de moderne geschiedenis. De meeste bearmarkten gaan vaak vooraf aan een enorme bullmarkt.
In de jaren voor de crash van 1929 schoten de aandelen omhoog en werden er fortuinen verdiend met beleggen. Veel mensen werden hierdoor aangetrokken en belegden met geleend geld. Beleggen met geleend geld is een duidelijk kenmerk van een bullmarkt. Na de tweede wereldoorlog was er wederom enorme groei. Het herstel van Europa zorgde voor enorme groei en in 1954 klom de beurs eindelijk boven haar piek van 1929. Ook voorafgaand aan de dalingen van 2001, 2008 en 2021/2022 werd er ontzettend veel belegd met geleend geld.
Een andere enorme bullmarkt die in tranen eindigde was die van Japan in de jaren negentig. Snelle groei zorgde voor een enorme bubbel van 1986 tot en met 1991. De grond onder het presidentieel paleis meer waard was op een gegeven moment meer waard dan alle grond in Californië. De aandelenprijzen waren ook veel te hoog en ondanks de lage rente is de top van 38.915,87 op de Nikkei index vandaag de dag niet meer overwonnen.
Stieren, beren, varkens en kippen (bulls, bears, pigs and chickens)
Op de financiële markten worden veel dieren aangehaald om bepaalde markten uit te drukken. Naast beren en stieren hebben beleggers het soms ook nog over varkens en kippen. Stieren zijn positief, beren zijn negatief, varkens willen snelle winst op korte termijn en kippen vluchten snel wanneer de risico’s toenemen. Bulls en beren zijn de meest bekende dieren uit de beleggingswereld. De meeste succesvolle beleggers zijn bulls, omdat de markt over langere perioden vrijwel altijd stijgt. In bullmarkten verdienen zij veel geld en in slechte tijden houden ze door afwezigheid de schade beperkt. Toch zijn er ook zeer succesvolle bear traders. Dit omdat de bewegingen naar beneden in een bearmarkt vaak heftig en stijl zijn. Een handelaar die goed is gepositioneerd, kan dan in een korte tijd veel geld verdienen.
Bulls make money, bears make money, pigs get slaughtered.
Pigs get slaughtered is een bekende uitspraak in de beleggingswereld. Beleggers die van alle trends willen profiteren komen meestal bedrogen uit. Pigs (varkens) zijn beleggers die zoveel mogelijk willen verdienen in een kort tijdsbestek. Ze zijn net als varkens alleseters, maar lopen daardoor vaak ongemerkt grote risico’s in zowel bull- en bearmarkten.
Kippen of chickens vertonen veel risico mijdend gedrag, maar willen overal een graantje van meepikken. Het nadeel van deze beleggers is dat ze vaak bij het minste of geringste al posities sluiten en zo van de ene veilige haven naar de andere worden gedreven. Chickens behalen daarom doorgaans slechtere resultaten dan de markt.
