Aandelenopties: hoe werken ze en hoe kunt u ze verhandelen?

Door Justin Blekemolen
Aandelenopties zijn al tientallen jaren populair onder beleggers. In Europa begon de georganiseerde optiehandel in 1978, met de opening van de European Options Exchange (EOE) in Amsterdam – een mijlpaal in de geschiedenis van de financiële markten.

In dit artikel bespreken we kort de opkomst van de optiebeurs, de werking van aandelenopties en enkele veelvoorkomende strategieën. Ook gaan we in op de manier waarop opties worden verhandeld en vertellen we wat u moet weten over kosten, risico’s en liquiditeit.

Bent u op zoek naar een broker om opties te handelen, klik dan hier.
BELANGRIJK
OPTIES ZIJN COMPLEXE FINANCIËLE PRODUCTEN

Opties zijn complexe financiële instrumenten en brengen aanzienlijke risico’s met zich mee. Beleggers moeten zorgvuldig overwegen of ze geschikt zijn voor hun beleggingsdoelstellingen en risicobereidheid. Beleggers moeten ook hun kennis van de optiemarkt en verschillende strategieën vergroten voordat ze beginnen met handelen in opties.

Aandelenopties: optiebeurs Amsterdam

Nederland liep historisch gezien voorop op het gebied van financiële innovatie. Na de oprichting van de eerste aandelenbeurs in de 17e eeuw, volgde in 1978 opnieuw een Europese primeur met de oprichting van de EOE in Amsterdam. De beurs werd mede geïnspireerd door de Chicago Board Options Exchange (CBOE), waar sinds 1973 in opties werd gehandeld.

In de beginjaren was de handel beperkt en vonden transacties plaats via het ‘open outcry’-systeem op de beursvloer. Pas vanaf 1983, met aantrekkende markten en stijgende aandelenkoersen, groeide de interesse van particuliere beleggers. Later werd ook de EOE-index geïntroduceerd, die uitgroeide tot de huidige AEX-index.

Optiebeurs Amsterdam

Toen in 1978 in Amsterdam de European Option Exchange (EOE) opende, kregen de optiehandelaren dan ook training van beurshandelaren uit Chicago. Opmerkelijk genoeg was er destijds nog geen index. De eerste jaren was er nog weinig belangstelling en het was dan ook erg stil in de Beurs van Berlage.

Vanaf 1983 ging het echter beter met de optiebeurs in Amsterdam doordat de economie aantrok en de aandelenkoersen omhoog schoten. Steeds meer Nederlanders gingen beleggen en ook de EOE-index ging van start. De bedoeling was dat er ook gehandeld kon worden in aandelenopties uit andere Europese landen, maar meerdere andere landen in Europa kregen later een eigen optiebeurs.

Van 1998 tot eind 2002 deed de vloer dienst als handelsplaats voor de optiebeurs. Optiehandelaren kenden nog het ‘open outcry’ systeem, waarbij men de orders en prijzen letterlijk over en weer werend geschreeuwd.

Aanvankelijk konden beleggers alleen in call opties handelen. Later kwamen daar put opties bij en uiteindelijk ontstonden er ook opties op de hele index. Opties op de index zijn erg populair gebleken. Vandaag de dag gaat bijna de helft van alle optietransacties in Nederland om AEX opties.

Verschillende optiebeurzen

In de afgelopen decennia heeft een ware consolidatieslag plaatsgevonden in de beurswereld. In 2002 nam Euronext het Londense LIFFE (London International Financial Futures Exchange) over. De optiebeurzen van Amsterdam (FTA), Brussel (BELFOX), Parijs (MATIF & MONEP) en Lissabon werden samengebracht met die van LIFFE in Euronext.Liffe. In 2007 volgde nog een fusie met NYSE, maar na de overname door ICE in 2013 zijn de continentale Europese aandelenbeurzen afgestoten en weer verder gegaan onder de oude naam Euronext.

Vandaag de dag exploiteert Euronext 6 Effectenmarkten in Amsterdam, Brussel, Dublin, Lissabon, Oslo en Parijs. Euronext exploiteert ook Derivatenmarkten in Amsterdam, Brussel, Lissabon, Oslo en Parijs. Deze markten zijn verbonden via één handelsplatform met een geharmoniseerd regelgevend kader. Euronext biedt dus futures en opties aan op de indices en aandelen van de AEX, BEL20, CAC40, ISEQ20, OBX en PSI20 index. Wekelijkse opties zijn beschikbaar op de AEX- en CAC 40-indexen en dagelijkse opties op de AEX-index.

Naast de Euronext Amsterdam kunt u bijvoorbeeld ook opties handelen bij de Duitse Eurex Exchange (DTB). Deze beurzen zorgen ervoor dat de opties beschikbaar zijn in alle belangrijke activaklassen. Daarnaast zorgen zij voor:

  • Liquiditeit: marketmakers en liquiditeitsverschaffers zorgen voor een consistente weergave van prijzen gedurende de hele handelsdag.
  • Centrale orderboeken op elke onderliggende waarde.
  • De koersen verspreiden over alle grote data-verkopers en verhandelbaarheid bij meer dan 20 onafhankelijke software aanbieders.

Optiebeurs openingstijden

Aandelenopties worden verhandeld via Euronext. De openingstijden van aandelenopties zijn altijd gelijk aan de handelstijden van aandelen. Dit is enigszins logisch te verklaren, aangezien opties reageren op de verandering van de onderliggende waarde. Als de koersen dus stil staan kunnen opties niet worden verhandeld. Echter zijn ook de openingstijden van indexopties gelijk met die van de reguliere beurstijden.

Voor alle actuele beurstijden van belangrijke beurzen kunt u terecht op onze openingstijdens beurzen pagina.

Tip
Automatische aandelenanalyse in LYNX+

LYNX+ maakt automatische aandelenanalyses voor de effecten die u interessant vindt. De webtrader geeft informatie over het verhandelde volume of de prestaties van een effect over een bepaalde periode.

  • Berekening van korte- en langetermijntrends op basis van kerncijfers
  • Automatische herkenning van technische koerspatronen en steun- en weerstandsniveaus
  • Vergelijk aandelen met een benchmark

Wat zijn aandelenopties?

Een aandelenoptie is een optie met als onderliggende waarde een aandeel. De koper van een call optie heeft het recht om het desbetreffende aandeel tegen een vooraf vastgestelde prijs en datum te kopen. De schrijver (verkoper) van de call optie heeft juist een plicht tot levering.

Bij het kopen van een put optie heeft u het recht om aandelen te verkopen. De schrijver (verkoper) van een put optie heeft een plicht om aandelen te kopen.

Waarom aandelenopties verhandelen?

Aandelenopties zijn derivaten die beleggers de mogelijkheid geven om in te spelen op verwachte koersbewegingen van onderliggende aandelen. Ze worden vaak gebruikt vanwege hun hefboomeffect, waarmee het mogelijk is om met een relatief beperkte inleg een grotere marktpositie in te nemen. Dit vergroot zowel het potentiële rendement als het risico op verlies.

Naast speculatieve toepassingen worden aandelenopties ook ingezet als risicobeheerinstrument binnen een bredere beleggingsstrategie. Zo kunnen beleggers met een bestaande aandelenpositie gebruikmaken van opties om hun portefeuille te beschermen tegen koersdalingen of om extra inkomsten te genereren door het schrijven van callopties.

Hieronder worden drie veelvoorkomende manieren beschreven waarop aandelenopties binnen een beleggingsstrategie kunnen worden toegepast.

  1. Inspelen op koersverwachtingen
    Door het kopen van call- of putopties kunnen beleggers anticiperen op stijgende of dalende koersen van een specifiek aandeel, zonder het aandeel zelf te bezitten.
  2. Beschermen van bestaande posities (hedging)
    Opties kunnen dienen als afdekinstrument om verliezen op bestaande aandelenposities te beperken in geval van ongunstige marktbewegingen.
  3. Genereren van extra opbrengsten
    Beleggers die aandelen in bezit hebben, kunnen callopties schrijven op deze aandelen om premies te ontvangen. Deze strategie wordt vaak toegepast om het rendement op de portefeuille te optimaliseren, mits men bereid is om de aandelen eventueel te verkopen tegen de afgesproken uitoefenprijs.

Voorbeeld gedekte call optie

Met een gedekte call optie of covered call speelt u in op een gelimiteerde stijging van de onderliggende waarde. U verkoopt (schrijft) een gedekte calloptie op een aandeel dat u in bezit heeft. Met deze optieconstructie ontvangt u premie en heeft u een positieve theta, wat inhoudt dat het verstrijken van de tijd in uw voordeel is.

U loopt geen extra risico op de geschreven call optie, doordat deze gedekt is door de in bezit zijnde aandelen. Wel blijft her risico op koersdaling van de onderliggende aandelen aanwezig. Ook is de winst van de positie gemaximaliseerd tot de uitoefenprijs van de onderliggende aandelen. In het voorbeeld hieronder worden de volgende transacties uitgevoerd:

  • Long: 100 aandelen op $ 40
  • Verkoop: call optie $ 42

Hiervoor wordt $ 1 aan premie ontvangen, waardoor de break-even prijs op $ 39 ligt. Eindigt de prijs van de onderliggende waarde boven $ 39, dan maakt u winst, waarbij de winst is gemaximaliseerd tot $ 300. Eindigt de prijs van de onderliggende waarde onder $ 39, dan maakt u verlies, waarbij het verlies op de aandelen ongelimiteerd is.

Voorbeeld ongedekte call optie schrijven | Aandelenopties

Bovenstaande voorbeelden zijn slechts een greep uit de eindeloze mogelijkheden die opties bieden. Er zijn talloze optiecombinaties en strategieën te bedenken. Voor u begint met handelen in aandelenopties is het echter zaak om over genoeg kennis te beschikken.

U dient zich goed in te lezen in de kansen en risico’s die het handelen in opties met zich mee brengt. In het LYNX Beurs & Kennisportaal staan we uitgebreid stil bij dit onderwerp. Bent u helemaal nieuw in de wereld van aandelenopties? Dan raden wij u aan om ons artikel te lezen over wat opties zijn.

opties via LYNX
Hoe kan ik opties handelen via LYNX?
Optiehandel is geschikt voor ervaren beleggers die bekend zijn met de werking van derivaten en de bijbehorende risico’s begrijpen. Voor beginnende beleggers is het raadzaam om eerst meer kennis op te doen en eventueel een gesimuleerde handelsomgeving te gebruiken. Via LYNX dient elke belegger een geschiktheidstest af te leggen voordat optiehandel wordt toegestaan.

Hoe verhandelt u aandelenopties?

U kunt handelen in opties van vrijwel alle grote aandelen. Voor kleinere aandelen zijn niet altijd opties beschikbaar. Indien ze wel beschikbaar zijn, is het zaak om goed op te letten of er wel genoeg liquiditeit (volume) is. In het TWS Handelsplatform kunt u heel eenvoudig de Option Trader openen door op een aandeel te klikken en dan bovenin op de knop Option Trader. U vindt de Option Trader overigens ook door de rechtermuisknop in te drukken en bij Analytische Tools de Option Trader te kiezen.

Na deze handeling opent het onderstaande scherm. In dit scherm ziet u de optiereeksen in tabjes staan per expiratiedatum. U kunt de weergave overigens ook wijzigen naar één complete lijst. Aan de rechterzijde heeft u ook de mogelijkheid om de optiebeurs te veranderen. Zo kunt u kiezen voor FTA (optiebeurs Amsterdam) of voor Eurex, de Duitse optiebeurs.

Aandelenopties: hoe werken ze en hoe kunt u ze verhandelen? | Aandelenopties
Afbeelding uit TWS Handelsplatform

Strategy Builder

Met de Strategy Builder kunt u optiecombinaties bouwen om ze vervolgens met één druk op de knop, in één keer in te leggen. Hierdoor koopt u eenvoudig optiecombinaties, zoals een call spread bijvoorbeeld. In onderstaande afbeelding ziet u dat het systeem meteen uw gekozen optiecombinatie herkent. In dit geval de bull spread / vertical call spread. Indien u drukt op ‘Profile’ verschijnt er een performance grafiek, waarin u heel gemakkelijk kunt zien wat de bewegingen van de onderliggende waarde betekenen voor uw positie. Op deze plek vindt u ook alle informatie over de optiegrieken.

Afbeelding uit TWS Handelsplatform

Kosten van aandelenopties via LYNX

Via LYNX handelt u in aandelenopties tegen concurrerende tarieven. Op onze tarievenpagina vindt u een overzicht van de kosten en voorwaarden. Voor Nederlandse aandelenopties betaalt u momenteel €0,79 per contract en voor AEX-index Opties €0,99 per contract.

Voor Amerikaanse opties zijn de kosten $2,40 per contract. In totaal zijn ruim 3.000 verschillende Amerikaanse aandelen beschikbaar waar u opties op kunt handelen. Daarbij biedt LYNX ook opties aan op de S&P 500Dow Jones en Nasdaq.

Ook niet geheel onbelangrijk: Via LYNX wordt iedere optie die in-the-money eindigt automatisch uitgeoefend zonder dat hier extra kosten voor in rekening worden gebracht.

Aandelenopties verhandelen via LYNX

Via LYNX kunt u zeer voordelig beleggen in opties. Met enkele muisklikken handelt u eenvoudig in alle Europese en Amerikaanse aandelenopties en indexopties. Tevens heeft u de beschikking over geavanceerde Trader Tools, zoals de OptieTrader, en kunt u optiecombinaties in zijn geheel naar de beurs versturen.

FAQ

Met optiebeurs refereert men naar de markt waar in opties wordt gehandeld. De eerste Europese optiebeurs werd in 1978 opgericht in Amsterdam (EOE).

Een optie is een afgeleid product (derivaat) en geeft het recht om een bepaald product tegen een vooraf vastgestelde prijs en tijdstip te kopen of te verkopen. De waarde is voornamelijk gebaseerd op de koers van de onderliggende waarde, de looptijd van het optiecontract en de volatiliteit.

Een aandelenoptie is een optie met als onderliggende waarde een aandeel. De koper van een call optie heeft het recht om het desbetreffende aandeel tegen een vooraf vastgestelde prijs en datum te kopen. De schrijver (verkoper) van de call optie heeft juist een plicht tot levering.

Justin Blekemolen is beleggingsspecialist bij online broker LYNX, waar hij verantwoordelijk is voor het creëren van educatieve en informatieve content over de financiële markten. Zijn analyses en video’s verschijnen regelmatig in het LYNX Kennisportaal. Eerder werkte hij als technisch analist bij IEX en Tostrams, waar hij zich specialiseerde in grafiekpatronen en indicatoren binnen de technische analyse. Met jarenlange ervaring in de markten richt hij zich op het toegankelijk maken van beleggingskennis voor een breed publiek.
Stuur een bericht naar Justin Blekemolen
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Alles over opties