Geschatte leestijd: 8 minutes
Kent u deze begrippen nog niet? In dit artikel leg ik het graag aan u uit. Indien u belegt in futures dient u de begrippen contango en backwardation namelijk te begrijpen. Deze twee begrippen zijn namelijk van invloed op uw rendement. Bent u opzoek naar een online broker om futures te handelen, klik dan hier.
Contango vs backwardation
Futures
De begrippen contango en backwardation komen uit de futuresmarkt. Futures zijn beschikbaar voor financiële producten zoals aandelenindices en staatsobligaties, maar ook voor fysieke producten zoals goud zilver en olie. Er zijn zelfs futures op producten als koffie, graan en sojabonen. Om de begrippen contango en backwardation goed te begrijpen moeten we eerst nog even goed duidelijk maken wat een future precies is.
Een future is een termijncontract waarbij de koper en verkoper vooraf een prijs en tijdstip vaststellen waartegen het onderliggende financiële product wordt geleverd. De handelaren gaan middels een future een verplichting aan. Een future is een zogeheten derivaat (een afgeleid product). Dit betekent dat het zijn waarde ontleent aan de prijs van een ander product. In principe is het dus zo dat je als koper van een future, aan het einde van de looptijd, jouw product geleverd krijgt.
Om te voorkomen dat men bijvoorbeeld met vaten olie of zakken graan op uw stoep staan, heeft LYNX de fysieke levering van futures uitgeschakeld. Indien u dus in positie wilt blijven moet u de expirerende futures doorrollen voordat de Close-out periode van start gaat. Indien u nog positie heeft na de start van de Close-out periode dan kan het systeem uw positie automatisch sluiten.
Via LYNX kunt u vijf dagen per week, bijna 24 uur per dag, handelen op s’ werelds bekendste futuresmarkten.
Spot- en futureprijzen
Wellicht is u opgevallen dat verschillende futures op hetzelfde product, verschillende prijzen hebben. De future prijzen verschillen meestal ook van de ‘echte’ prijs, doorgaans de spotprijs genoemd. De spotprijs is als het ware de prijs voor bijvoorbeeld een fysiek vat olie. De futuresprijs de prijs is voor de levering van olie op een bepaalde datum in de toekomst Aangezien de handel tegen spotprijzen vrij lastig is als je geen mogelijkheden hebt om fysiek olie op te slaan, zijn beleggingsproducten gebaseerd op futures.
Op korte termijn zullen spot- en futuresprijzen min of meer dezelfde bewegingen laten zien, maar op langere termijn kunnen er significante verschillen optreden. Dit kan het beleggingsresultaat uiteraard positief, maar ook negatief beïnvloeden. Als je alle futuresprijzen in 1 grafiek zou zetten dan krijg je een futurecurve. De futurecurve is dus een grafiek met de koersen van alle futurecontracten, beginnende met de spotprijs of koers van de future die het eerst afloopt, tot futures met een latere afloopdatum.
Wat is contango?
Contango betekent dat de prijs voor een futurecontract waarbij levering van de betreffende grondstof meteen of binnenkort plaatsvindt, lager ligt dan de prijs voor een futurecontract met levering op een latere expiratiedatum.
Normaal gesproken zal de spotprijs lager liggen dan de prijzen in de toekomst (futuresprijzen). De normale futurecurve kenmerkt zich dan ook door stijgende lijn die langzaam afvlakt, net als een normale rentecurve. Dit kan onder andere veroorzaakt worden door hogere voorraad- en verzekeringskosten, en door onzekerheid over de toekomstige voorraden. Maar andere oorzaken zijn te vinden bij economische en politieke onzekerheden, seizoensinvloeden en simpelweg door vraag en aanbod.
Waarom is het belangrijk om dit te begrijpen? Dit ligt hem in het feit dat een long positie (in een future) in een situatie van contango bij gelijkblijvende (of licht stijgende) prijzen leiden tot een negatief rendement. Je hebt tenslotte een premie betaald bovenop de spotprijs.
Onderstaande afbeelding komt uit het TWS Handelsplatform. Hier ziet u dat de Light Sweet Crude Oil (CL) future zich voor de futures tot en met september in contango bevindt. Hoewel de verschillen klein zijn, betaal je toch net even iets meer voor de futures dan voor de spotprijs. De spotprijs was op dit moment $ 58,52.
Wat is backwardation?
De omgekeerde situatie van contango is backwardation. In dat geval is de spotprijs hoger dan de prijs voor levering in de toekomst(futuresprijzen). Ook zullen de prijzen van futurecontracten voor levering op langere termijn lager liggen dan die van futurecontracten die eerder expireren, ofwel ‘tot levering overgaan’. Deze futurecurve kenmerkt door een dalende lijn die langzaam afvlakt.
Backwardation kan ontstaan door bijvoorbeeld schaarste op korte termijn, waardoor er een hoge vraag is voor directe levering. De situatie kan ook ontstaat wanneer investeerders verwachten dat de vraag in de toekomst zal afnemen.
Waar moeten we rekening mee houden als de markt in backwardation zit? Een long positie (in een future) zal bij gelijkblijvende prijzen leiden tot een positief rendement. Gedurende de looptijd van een future wordt de futuresprijs namelijk uiteindelijk gelijk aan de spotprijs. Dat is logisch, aangezien op het moment dat de future expireert, er fysieke levering plaatsvindt en de futuresprijs dus gelijk aan de spotprijs is.
In onderstaande afbeelding zien we wat er gebeurt als we kijken naar de olie futures die komen na september. We zien dat de contango omdraait in een backwardation. De olie future in oktober is dus goedkoper dan de olie future in september. De oliefuture voor de toekomst wordt steeds goedkoper, dat kan bijvoorbeeld te maken hebben met de onzekerheid omtrent de economie. Vanwege de handelsoorlog denken beleggers dat de economische groei gaat terugzakken, dit gaat veelal gepaard met minder vraag naar olie.
Futures doorrollen in de praktijk
Hierboven wees ik u al op het feit dat u de expirerende futures dient door te rollen als u in positie wilt blijven, voordat de close-out periode van start gaat. Indien de markt zich in contango bevindt kan het doorrollen u dus geld kosten. Andersom zal het doorrollen van een future in backwardation u rendement opleveren.
Uiteraard is het bovenstaande puur fictief, in dit voorbeeld gaan we er vanuit dat de olieprijs gelijk blijft. In de praktijk zijn er veel belangrijke dingen die u rendement bepalen. De belangrijkste is uiteraard simpelweg de prijs van de onderliggende waarde. De prijs van olie of soja veranderen continue en zijn ook nog eens afhankelijk van schommelingen van valuta.
Kortom: bewegingen van de onderliggende waarde zijn op korte termijn, de belangrijkste factor die uw belegging in een future zal beïnvloeden. Echter als u voor een langere termijn belegt in futures dan kan naast de spotkoers van olie óók de futurecurve een significant effect op de uw rendement hebben.
Futures op indices
Ook bij futures op indices zien we contango en backwardation terug. Veelal bevindt deze markt zich in contango aangezien men rekening dient te houden met dividenden en rentekosten. Het rendement op een indexfuture dient namelijk gelijk te zijn aan het rendement van een handelaar die alle aandelen in de index koopt (met geleend geld) en ze aanhoudt tot het moment dat de future expireert. Hier worden de eventuele dividenden dan weer bij opgeteld.
De future ligt hoger dan de spotprijs indien de rentekosten hoger zijn dan de te ontvangen dividenden. De markt kan zich ook in backwardation bevinden. In tijden van lage rentes, of in periodes waar veel dividenden worden uitgekeerd, zie je vaak dat de futures lager liggen dan de spotprijs. De afgelopen jaren, met de lage rentes, zagen we dan ook lange tijd dat de futures onder de spotprijzen noteerden.
Futures handelen via LYNX
Via LYNX kunt u razendsnel en voordelig in futures handelen op een zeer professioneel handelsplatform. Tevens heeft u de beschikking over de beste trader tools en heeft u toegang tot vrijwel alle futures markten, die wereldwijd worden aangeboden.
Contango treedt op wanneer de futuresprijs van een grondstof of financieel instrument hoger is dan de verwachte spotprijs, veroorzaakt door factoren zoals opslagkosten, seizoensgebondenheid en economische verwachtingen. Het is een tijdelijk fenomeen.
Contango en backwardation beschrijven termijnmarkten. Contango: futuresprijs hoger dan verwachte spotprijs; vaak door opslagkosten of prijsstijgingen. Backwardation: tegenovergestelde, met futuresprijs lager; door verwachte tekorten of prijsdalingen. Beide situaties zijn tijdelijk.
Een markt is in backwardation als de futuresprijs lager is dan de verwachte spotprijs, vaak door verwachte tekorten, prijsdalingen of sterke korte termijn vraag. Dit is een tijdelijk fenomeen dat varieert met marktomstandigheden en verwachtingen.
