Voor het verklaren van het winstrendement gebruikt Joel Greenblatt de volgende eenvoudige anekdote in zijn boek. Op de basisschool van zijn zoontje verkoopt een jongetje genaamd Jason kauwgom. Per pakje van 5 kauwgompjes betaalt hij in de winkel 25 cent. Op het schoolplein verkoopt hij deze weer voor 25 cent per kauwgompje. Per pakje dus een winst van 1 euro.

Er vanuit gaande dat Jason per dag 4 pakjes verkoopt en er 36 schoolweken in een jaar zitten, maakt hij per jaar een winst van 720 euro. Met nog 6 jaar middelbare school te gaan, zou dat meer dan 4000 euro opleveren! Dan stelt hij de volgende vraag aan zijn zoontje: “Stel, je mag voor 100 euro in 50% van de opbrengsten van Jason investeren, doe je dat?”.

Natuurlijk doet u dat. U hoeft geen hooggeleerde investeerder te zijn om te bedenken dat u hier met een fikse korting te maken hebt. En dat is precies wat Greenblatt op de beurs ook doet. Hij maakt een selectie van de 3.500 grootste Amerikaanse bedrijven, kijkt voor elk bedrijf wat het rendement op kapitaal is, wat het winstrendement is en ten slotte kiest hij de 30 bedrijven die gemiddeld het beste scoren op beide criteria. Alle koopjes komen vanzelf boven drijven wanneer u deze bedrijven sorteert op de laagste koers/winstverhouding.

Te makkelijk? Want als het zo makkelijk is, waarom zou iedereen het dan niet doen? Een gedachte die bij dit soort mooie praatjes vaak als eerste opkomt bij een belegger. Joel Greenblatt weerlegt dit als volgt: Mister Market is op de korte termijn vaak erg wispelturig. Het kan de aandelenkoersen zwaar uit hun evenwicht trekken op korte termijn, waardoor de echte resultaten pas in de loop van de tijd zichtbaar worden.

Op de lange termijn keert het aandeel echter altijd terug naar zijn evenwicht, wat alsnog de gewenste resultaten oplevert. Portefeuillebeheerders hebben dit geduld vaak niet en, mede door de druk van hun klanten, keren zij de strategie al snel de rug toe op zoek naar het snelle geld. Volgens Joel Greenblatt een deugd, want daardoor zal de winstgevendheid van zijn strategie nooit verdwijnen. Hij wijst hierbij ook op het succes van Graham en Buffett, die mede door hun geduld en focus op de lange termijn de markt wisten te verslaan.

Mocht u nog niet overtuigd zijn, dan wijs ik u op de behaalde resultaten van het beroemde Gotham hedgefonds. Met de “magische formule” in het achterhoofd en Joel Greenblatt aan het roer behaalde het hedgefonds tussen 1985 en 2005 een gemiddeld rendement van maar liefst 40% per jaar.

Tussen 2006 en 2011 sloot Gotham de deuren voor een grote groep klanten, maar behaalde waarschijnlijk nog grote resultaten voor grote investeerders die wel aan mochten blijven. Sinds 2011 is Gotham weer open voor publiek en heeft het in 2011 en 2012 net zo goed als de S&P gepresteerd en versloeg het de S&P met bijna 9% in 2013.

Het is zeker aan te raden om zijn boek “The Little Book That Beats The Market” te lezen. Het is eenvoudig om doorheen te komen en erg interessant om te lezen. Na het lezen kunt u daarnaast ook direct aan de slag met het opbouwen van uw eigen portefeuille volgens de principes van Joel Greenblatt.

Joel Greenblatt gebruikt voor het rendement op kapitaal niet de traditionele formule, waar de nettowinst wordt gedeeld door het totaal van de activa, maar de winst voor rente en belasting (ook wel EBIT of bedrijfsresultaat genoemd). Dit deelt hij vervolgens door het tastbare geïnvesteerde vermogen. Joel Greenblatt maakt deze aanpassing, omdat hij alleen geïnteresseerd is in het kapitaal dat nodig is om het bedrijf dagelijks te kunnen runnen. Het tastbare geïnvesteerd vermogen bestaat uit netto werkkapitaal plus de netto vaste activa.

Voor het winstrendement gebruikt hij de omgekeerde koers/winst verhouding. Ook hier maakt hij gebruik van de EBIT in plaats van de nettowinst. Normaal gesproken wordt het product van de koers en de hoeveelheid uitstaande aandelen gebruikt, maar Joel Greenblatt gebruikt de enterprise value. De enterprise value bestaat uit de marktkapitalisatie en de bedrijfsschuld. Op deze manier kunt u zien wat het rendement zou zijn als u het bedrijf nú zou willen overnemen. Kort samengevat maakt Joel Greenblatt dus twee berekeningen:

Het opstellen van de bovenstaande statistieken voor de 3.500 grootste bedrijven van de Verenigde Staten kost aardig wat werk. Joel Greenblatt neemt dit werk graag uit uw handen. Op zijn website kunt u gratis een lijst opvragen met de top 30 of top 50 van aandelen die aan de bovenstaande voorwaarden voldoen.

Daarnaast kunt u zelf een stock screener aanmaken via Finviz en daarin de onderstaande criteria invullen. Zo kunt u beide lijstjes naast elkaar leggen en de, in uw ogen meest geschikte, aandelen uitkiezen.