De Nikkei 225 index; waarom stamt de laatste all time high uit ’89?

Nikkei 225 index

Wat is de Nikkei 225 index?

De Nikkei 225 is de leidende en meest belangrijke index in Japan. De Nikkei werd opgericht als onderdeel van de wederopbouw en industrialisatie van Japan in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. De index heeft zijn naam te danken aan de zakenkrant Nikkei, die de stand van deze index berekent. De Nikkei index bestaat uit 225 aandelen en alleen de meest liquide aandelen van grote Japanse bedrijven komen in aanmerking om te worden opgenomen in de Nikkei.

De Nikkei index ontstond in het najaar van 1950 en is daarmee officieel de oudste aandelenindex in Japan. De index wordt verhandeld op de Tokyo Stock Exchange. Tot 1970 werd de koers van de Japanse hoofdindex door de beurs zelf berekend. Vanaf dat jaar werd deze klus overgenomen door het Japanse financiële dagblad Nikkei. Veel instanties zien het jaar 1970 dan ook als start van de huidige Nikkei 225 index.

In het jaar 1970 noteerde de index rond een stand van 2.500 punten. Door de Westerse gedachtegang binnen Japan wist de economie in de jaren daarna flink te groeien. In 1989 werd zelfs een niveau van 38.916 punten bereikt. Een stijging van bijna 1.500% in 19 jaar tijd.

De Nikkei 225 index is niet de enige beursgraadmeter uit het land. De indices uit Tokio zijn overigens wel het populairst. Het financiële centrum dat in Tokio gevestigd is behoort zelfs tot een van de grootste ter wereld. Er zijn in totaal vijf beurzen in Japan: in Tokio, Osaka, Nagoya, Fukuoka en Sapporo en de Jasdaq effectenbeurs. Fukuoka en Sapporo zijn verbonden met de Tokyo Stock Exchange. Osaka is hier sinds 2012 ook onderdeel van, maar wel onder haar eigen naam. Nadat veel bedrijven zijn gestopt met de handhaving van dubbele noteringen, hebben deze kleinere beurzen moeite gehad om bedrijven en gebruikers aan te blijven trekken.

TOPIX wint aan populariteit

Een andere populaire beurs in Tokio is de TOPIX. In deze index zijn alle bedrijven opgenomen die op de beurs van Tokio staan genoteerd in de First Section. Dit zijn de grootste en meest liquide aandelen die op de beurs worden verhandeld. Deze index bestaat uit ruim 2080 aandelen en is daarmee beter te vergelijken met een S&P 500 index.

De Topix is breder en omvat naast de grootste Japanse bedrijven ook vele kleine bedrijven uit het land. Door het grote aantal aandelen is het gewicht van de individuele namen bovendien zeer klein. Het gewicht van de individuele bedrijven wordt bepaald op basis van de marktkapitalisatie en de free float, net als bij de AEX-index.

Samenstelling Nikkei index

De Nikkei 225 index is net als de Dow Jones een prijsgewogen index. Hiermee wijken beide indices af van de meeste grote indices wereldwijd, die voornamelijk naar marktwaarde gewogen zijn.

Een prijsgewogen index betekent concreet dat het aandeel met de hoogste koers, de zwaarste weging heeft in een index. De grootte van het bedrijf speelt hierbij dus geen rol, maar de koers. Wanneer de naar marktkapitalisatie gewogen AEX index een prijsgewogen index zou zijn, dan kon de ‘vreemde’ situatie ontstaan dat het aandeel Galapagos bijvoorbeeld, een stuk zwaarder woog dan het aandeel Shell.

Dit is dan ook exact wat er in de Nikkei en Dow Jones gebeurt. Het aandeel Toyota heeft op basis van marktwaarde eigenlijk de grootste waarde. Toch staat het aandeel Toyota pas op de 23^e plaats in de lijst van zwaarst wegende aandelen in de Nikkei 225 index. Fast Retailing, dat de zwaarste weging heeft in de Nikkei 225 index, heeft een marktwaarde van circa $ 60 miljard. Ter vergelijking: Toyoto is ruim $ 228 miljard waard.

Ondanks het feit dat de Nikkei index 225 aandelen vertegenwoordigt, is het opvallend dat de top 10 maar liefst 35% van de hele index vertegenwoordigt. Een scheve verdeling gezien het feit dat de overige 65% uit 215 aandelen bestaat.

All-time high stamt uit 1989

De Japanners hebben met hun economie het voorbeeld gegeven hoe het niet moet. Op 29 december 1989 bereikte de Nikkei een recordstand van exact 38.915,87 punten. Sindsdien is de Japanse index hier nooit meer in de buurt gekomen. Vanaf de jaren ’60 maakte Japan een ware inhaalslag. Vele innovatie bedrijven als Toyota, Sony en Panasonic groeiden enorm en zorgden voor veel werkgelegenheid

Het ging zo goed met Japan dat iedereen dacht rijk te kunnen worden. Banken werden hierdoor veel te gretig met het uitlenen van geld en controleerden nauwelijks of klanten deze lening ooit weer terug konden betalen. Toen de Bank of Japan de rente begon te verhogen om deze oververhitting tegen te gaan, was het al te laat.

In de jaren ’90 knapte de bubbel en kreeg Japan te maken met een 15 jaar lange periode van deflatie. Het “Japanscenario”, hoe het in de volksmond wordt genoemd, is een waarschuwing voor de hele wereld hoe het economisch gezien gruwelijk mis kan gaan. Door de dalende prijzen stelden consumenten bestedingen uit, wat weer schadelijk was voor de economische groei. Een negatieve spiraal waar het land niet uit kwam. De economie en de aandelenmarkten stortten in en het land kreeg jarenlang te maken met deflatie en economische krip. De periode staat ook wel bekend als de ‘lost decade’.

Extreem ruim monetair beleid Bank of Japan

Nog altijd is Japan de schrik nog niet volledig te boven gekomen. Het land heeft nog steeds te maken meer een zeer lage inflatie en een trage economische groei. Japan heeft bovendien last van een enorme vergrijzing.

Niet alleen de Fed en de ECB hebben tijdens en na de financiële crisis maandelijks miljarden in de economie gepompt door het opkopen van obligaties. De Bank of Japan (BoJ) koopt namelijk al jaren Japanse staatsobligaties op. Daarnaast stuwt het direct en indirect de aandelenkoersen op de Japanse beurs. De centrale bank koopt middels ETF’s namelijk rechtstreeks aandelen. Jaarlijks doet zij dit voor een bedrag van $ 60 miljard.

Het is een unieke situatie, waarmee de aandelenkoersen in de Nikkei kunstmatig hoog worden gehouden. Hiermee probeert de BoJ de Japanse economie verder aan te zwengelen en na jaren het deflatiespook definitief het land uit te jagen. Tot dusver weinig succesvol, gezien de lage inflatiecijfers.

Nikkei index future (N225) handelen via LYNX

Op de Nikkei zijn verschillende soorten futures beschikbaar. De meest verhandelde futures vindt u onder de tickercodes N225 of NIY. De future is in Japanse yen genoteerd en noteert rond een stand van 23.700 punten. Hieronder toon ik u twee futures. Één daarvan heeft een hefboom van 1000 en de andere kent een hefboom van 500. De futures worden verhandeld in Japanse yen, waardoor uw winsten en verliezen in dit valutapaar worden vertoond. 

Omgerekend naar euro’s heeft de Nikkei 225 future, met een hefboom van 1000, op de huidige stand een waarde van ongeveer € 194.881 Hiermee is het een tamelijk grote future om in te handelen. Hierdoor zal een beweging van 1% uw positiewaarde namelijk met € 1.948 doen veranderen.

Ter vergelijking: de populaire E-mini S&P 500 future vertegenwoordigt een waarde van $ 160.000.

Omgerekend naar euro’s heeft de Yen Denominated Nikkei 225 future met een hefboom van 500, op de huidige stand, een waarde van ongeveer € 97.402. Deze is dus wat toegankelijker voor de meeste beleggers.

Om Nikkei real-time koersen te krijgen in uw LYNX Handelsplatform, kunt u de Japan (OSE) Derivatives bundel inschakelen. Voor een één-laags diepteboek betaalt u ¥ 200 (€ 1,65) per maand. Voor een 5-laagsdiepteboek betaalt u ¥ 400 (€ 3,30) per maand.