Beginnende beleggers kunnen zich waarschijnlijk niets anders dan de huidige schermenhandel voorstellen. Toch is beleggen een hele lange periode anders geweest.
Hoe begon het ooit? Waaruit bestaat de geschiedenis van de huidige moderne beurshandel? En hoe is Beursplein 5 het fysieke middelpunt geworden van de Nederlandse aandelenmarkt?
Allemaal interessante vraagstukken die wij in dit artikel graag met u doornemen.
Welke onderwerpen worden in dit artikel besproken?
- Geschiedenis van de moderne beurshandel
- Het ontstaan van Wall Street
- Hoe werd Beursplein 5 het fysieke middelpunt van de Nederlandse aandelenmarkt?
- Historische gebeurtenissen
Geschiedenis van de moderne beurshandel
De huidige en jongere generatie beleggers kan het zich niet meer anders voorstellen; beurshandel bedrijf je achter een computerscherm waarbij geen fysiek contact plaatsvindt tussen de koper en verkoper. Een gepensioneerd beurshandelaar schetst hoogstwaarschijnlijk een geheel ander beeld van hoe de handel idealiter eruit moet zien.
Immers, de huidige schermhandel vond pas sinds het begin van deze eeuw (rond 2000) plaats. Als we kijken wanneer de eerste gereguleerde handel plaatsvond, moeten we duizend jaar terug de tijd in; naar de elfde eeuw. Hier hielden de “courtiers de change” toezicht op de handel in leningen. Deze beurslieden worden over het algemeen gezien als de eerste brokers.
500 jaar later werden pas de eerste beursgebouwen geopend. Niet Amsterdam, maar Antwerpen was het eerste Europese beursgebouw dat werd geopend in 1531. Amsterdam had na opening wel de primeur wat betreft de handel in aandelen en aandelenderivaten. De aandelen van de VOC waren namelijk de eerste aandelen waarin echte handel plaatsvond. Dit vooruitstrevende bedrijf was ook verantwoordelijk voor de oprichting van de Amsterdamse beurs.
In deze tijd bestonden de huidige computers nog niet, waardoor de handel nog fysiek op de beursvloer plaatsvond. Met woorden en standaard gebaren werden de transacties uitgevoerd middels een hoekman, die bij ieder aandeel stond. De functie van de hoekman was het samenbrengen van vraag en aanbod en dus het uitvoeren van de transactie.
Omdat de functie hoekman menselijk werk was, waren niet alle transacties even betrouwbaar. Degene met de grootste mond of een bevriende handelaar had vaak een streepje voor. Daarnaast was de snelheid waarmee de transacties werden uitgevoerd zeer matig. Dit alles heeft ervoor gezorgd dat in Amsterdam de handel in aandelen in het jaar 2000 volledig is overgegaan op elektronische handel.
Het ontstaan van Wall Street
Wall Street is een straat in Manhattan waar de New York Stock Exchange is gevestigd en waar de hoofdkantoren van de grote Amerikaanse brokers en zakenbanken zich bevinden. De term Wall Street is een verzamelnaam voor de Amerikaanse financiële markten.
De geschiedenis gaat terug naar het jaartal 1653. In dit jaar bouwden de Nederlanders, die inmiddels de baas waren geworden over Nieuw Amsterdam (het huidige New York), een wal om zich te kunnen verdedigen tegen de Engelsen.
Om deze reden kreeg de straat hier de Nederlandse naam ‘De Waal Straat’. Ondanks dat de verdedigingswal in 1699 werd afgebroken omdat deze overbodig was geworden, bleef de naam Waal Straat bestaan.
Nadat Nieuw Amsterdam door de Engelsen werd overgenomen, werd De Waal Straat in stand gehouden. De Engelsen hebben het destijds netjes vertaald naar de huidige naam. Sindsdien is de straatnaam nooit meer veranderd en dragen de krant ‘The Wall Street Journal’ en een bekende Hollywoodfilm ook deze bekende naam met zich mee.
Nederlandse aandelen in New York
Naast de bekende Amerikaanse aandelen, zijn op Wall Street tegenwoordig ook Nederlandse aandelen genoteerd. Deze notering is een certificaat die ADR’s worden genoemd, een afkorting voor American Depository Receipt. ADR’s worden verhandeld in Amerikaanse dollars. Ook dividenden worden uitgekeerd in dollars.
Houders van ADR’s hebben dezelfde rechten en plichten als gewone aandeelhouders. Zij kunnen aandeelhoudersvergaderingen bijwonen en daarbij hun stem uitbrengen en meedelen in de winst. Omdat de ADR gebaseerd is op een aandeel, moeten deze in theorie altijd dezelfde waarde hebben. Omdat deze onderliggende waarde genoteerd is in een andere valuta, loopt de houder van een ADR een valutarisico.
Hoe werd Beursplein 5 het fysieke middelpunt van de Nederlandse aandelenmarkt?
Zoals u weet, bevindt de Amsterdamse beurs zich op Beursplein 5. Het beursgebouw werd tot het begin van deze eeuw nog gekenmerkt door de vele handelaren in gekleurde jasjes die schreeuwend op de vloer stonden.
Tot het begin van deze eeuw moesten handelaren namelijk nog fysiek op de vloer aanwezig zijn om middels een geschreven briefje via een hoekman een order uit te voeren. Nu zijn enkele handelaren nog altijd wel actief in het gebouw aan Beursplein 5 in Amsterdam, maar het is met de huidige technologie net zo goed mogelijk om buiten het gebouw in te spelen op de AEX.
In de 16e eeuw was het huidige beursgebouw niet de plaats waar de handel toentertijd plaatsvond. Eerst vond de handel plaats in een ander gebouw in Amsterdam. Het eerste beursgebouw in de stad was De Beurs van Hendrick de Keyser. Dit beursgebouw bevond zich op het huidige Rokin.
Na een paar honderd jaar, waarbij de handel fors groeide, kwam er behoefte aan een nieuw beursgebouw. Nadat de handel voor korte tijd verplaatst werd naar de nog altijd bestaande Beurs van Berlage, werden de effecten sinds 1912 in het huidige beursgebouw op Beursplein 5 verhandeld. Op deze plaats is beursuitbater Euronext nu dus nog altijd gevestigd.
Historische gebeurtenissen
Waarschijnlijk verwacht u in een artikel over de geschiedenis van de huidige beurshandel ook een stuk over de legendarische beurscrashes die hebben plaatsgevonden. Echter, omdat ik dit het meest leuke en boeiende onderwerp vind, over de geschiedenis, heb ik besloten om hier een heel nieuw artikel aan te wijden.
